*

  • selahaddin eyyubi'nin suriye'de kazandığı zaferlerin duyulması üzerine yapılan propoganda sonucunda alman imparatoru friedrich barbarossa ve ingiltere kralı aslan yürekli richard komutası altındaki haçlı orduları harekete geçmesiyle başlayan sefer. kara ve deniz yollarıyla gelen haçlı orduları, kudüs'ü almayı başaramayarak geri döndüler
    (bkz: horns of hattin)
  • friedrich barbarossa'nın göksu ırmağında boğulduğu yer bugün yaklaşık olarak bilinmektedir. yerel halk arasında alman tepesi olarak anılır. http://www.adventure-yachting.de/…ei/tuerkei071.jpg
  • 1220’lerde yazılmış bir kronikte selçukluların haçlı koluna yaptıkları hücum şöyle anlatılan haçlı seferidir.

    ‘’yay kullanmakta mahir türkler durmaksızın (haçlıların) üzerlerine saldırdı. gökten cirit yağıyordu. tıpkı kış günleri yağan dolu veya karın havayı karartması gibi havayı dolduran oklar güneşin yüzünü örtüyordu. atılan sayısız ok ve cirit atlarımıza isabet etti. toprağın üzeri tamamen okla kaplıydı öyle ki birisi elini uzatsa yirmi tanesini bir kerede alabilirdi.’’
  • akka kuşatmasıyla aklımdan çıkmayan sefer. müslüman kalesini kuşatan haçlılar , haçlı ordusunu kuşatan selahaddin eyyubi kumandasındaki müslüman ordusu. şehrin deniz kıyısında olması sayesinde haçlılar denizden sürekli olarak yardım alıyor , müslümanlar ise denizdeki haçlı ablukasını yararak kaleye erzak yardımında bulunuyor.

    ve böyle kısır döngüye girince kuşatma 2 yıl sürüyor. 2 yıl boyunca ne haçlı ordusu ne de müslüman ordusu akka önünden ayrılıyor. fakat kuşatmanın sonlarına doğru ingiltere kralı aslan yürekli richard gibi avrupa krallarının da avrupa'dan akka'ya gelmesiyle kale düşüyor. bu kuşatma sonucunda 50-60 bin haçlı askerinin öldüğü müslüman kaynaklarında belirtilir.
  • üçüncü haçlı seferi, 1187'de ?a??in savaşı'nda kazandığı zafer sonucunda müslüman lider selahaddin'in eline geçen levant'taki haçlı devletlerini (özellikle kudüs krallığı) geri almak amacıyla batı avrupalı hristiyanlar tarafından düzenlenen askeri sefer (1189-92).

    üçüncü haçlı seferi'nin liderleri ingiltere kralı ı. richard, fransa kralı ıı. philip ve kutsal roma imparatoru ı. frederick'ti. bu misyon, toplu olarak haçlı seferleri olarak bilinen bir dizi benzer seferin üçüncüsüydü.

    ikinci haçlı seferi'nin (1174-93) çöküşünün ardından, eyyubi hanedanının kurucusu selahaddin, sultanları olarak mısır, suriye, yemen ve filistin'deki müslümanlara siyasi ve dini uyum getirdi ve kudüs krallığı'nın büyük bir kısmının, trablusgarp vilayetinin ve antakya prensliği'nin müslümanlar tarafından yeniden fethini gerçekleştirmek için haçlı devletlerinin bölünmüş liderliğinden ve hırsından yararlandı.

    antakya prensi châtillonlu reginald, mısır'dan şam'a giden büyük bir kervanı yağmalayarak selahaddin'le yapılan kraliyet ateşkesini bozduğunda, sultan haçlıların kovulmasıyla sonuçlanan cihadı başlatarak karşılık verdi.

    bu çabanın taçlandırıcı darbesi, selahaddin'in müslüman kuvvetlerinin kudüs kralı guy'ın ordularını bozguna uğrattığı 4 temmuz 1187'deki hıttin savaşı oldu.

    selahaddin daha sonra savunmasız haçlı devletlerinin şehir ve kalelerinin çoğunu ele geçirmeye devam etti.

    kudüs 2 ekim 1187'de düştü. iki yıl sonra krallıkta sadece sur ve belfort kalesi, trablusşam ve trablusşam vilayetindeki dört kale, antakya ve kuzeydeki birkaç küçük yer kalmıştı.

    kudüs'ün düşmesinden sonra papa gregory vııı ve halefi clement ııı yeni bir haçlı seferi çağrısında bulundu, ancak gregory bir haçlı seferi boğası yayınlamadan önce bile montferratlı conrad, hıttin savaşı'ndan ancak iki hafta sonra küçük bir italyan filosu ve birkaç takipçisiyle sur'a çıkarma yaparak geri döndü. neredeyse hemen selahaddin'in saldırısına uğradı ama bu meydan okumaya karşı koydu. aynı zamanda conrad, selahaddin'in 1188'de serbest bıraktığı ancak yeniden savaşa girmemesini gerektiren şartlı tahliyeyi kısa sürede ihlal eden kral guy'a boyun eğmeyi de reddetti.

    guy, bazı yandaşlarına akka'yı (şimdiki israil) kuşatmada önderlik ederek selahaddin'i şaşırttı. selahaddin sonunda ordusunu akka'ya doğru hareket ettirerek karşılık verdiğinde, champagne'lı henry komutasındaki bir kuvvet şehrin dışında konuşlanmış olan haçlıları takviye etmeye başlamıştı bile.

    ortaya çıkan çatışma uzadıkça iki taraf da fazla ilerleme kaydedemedi. 1190-91 kışına gelindiğinde selahaddin hâlâ şehri kurtaramamıştı ama haçlılar kıtlık ve hastalıktan önemli ölçüde zarar görmüştü. hastalık guy'ın kudüs tahtında hak iddia etmesinin kaynağı olan karısı sibyl'in hayatına mal olunca, daha önce guy'ı destekleyen krallığın eski baronlarının çoğu bunun yerine conrad'ın kendilerine liderlik etmesini istedi.

    conrad, sibyl'in kız kardeşi ısabella (toronlu humphrey ile olan evliliği feshedilmişti) ile evlenerek taht üzerindeki iddiasını güçlendirse de guy iktidarı bırakmayı reddetti.

    mayıs 1191'de gemiler çok ihtiyaç duyulan erzakla yüklü olarak akka açıklarına vardığında ve üçüncü haçlı seferi ordularının yakında geleceği haberini getirdiğinde durum buydu.

    kendisi kasım 1189'da ölecek olmasına rağmen, sicilya kralı william ıı, papalığın çağrısına yanıt veren ilk hükümdar oldu ve bizans'la çatışmayı bırakarak hızla doğu'ya doğru yola çıkan bir filoyu donattı. haçlı taşıyan danimarka, ingiliz ve flaman gemileri de yelken açtı.

    gregory vııı aynı zamanda, ikinci haçlı seferi'ne katılmış olan yaklaşık 70 yaşındaki kutsal roma imparatoru ı. frederick'e (frederick barbarossa) bir elçilik heyeti gönderdi. 1160'larda ve 70'lerde antipopların destekçisi olan frederick, papa alexander ııı tarafından aforoz edilmişti, ancak imparator 1177'de kiliseyle yakınlaştı ve uzun zamandır başka bir haçlı seferi'ne katılmayı arzuluyordu.

    mayıs 1189'da frederick o zamana kadar toplanmış en büyük haçlı ordusuyla yola çıktı ve macaristan'ı geçerek bizans topraklarına girdi. selahaddin ile yapılan gizli bir anlaşma uyarınca, bizans imparatoru ısaac ıı angelus, frederick'in yunanistan üzerinden ilerlemesini engellemek için elinden geleni yaptı ve frederick'in adrianople (şimdiki edirne, türkiye) şehrini ele geçirmesine neden oldu, ancak ısaac almanları hellespont'tan (çanakkale boğazı) türkiye'ye geçirdikten sonra bizans kontrolüne geri döndü.

    bir selçuklu ordusunu mağlup eden frederick'in kuvvetleri mayıs 1190'da ıconium'a (şimdiki konya) ulaştı ve ardından ermeni topraklarına girdi.

    10 haziran'da korumasıyla birlikte ata binen frederick, silifke yakınlarındaki göksu nehri'ni geçmeye çalışırken boğuldu. ölümü alman ordusunun moralini bozdu ve ordunun büyük bir kısmı evine döndü.

    sadece swabia'lı frederick ve avusturya dükü leopold komutasındaki küçük bir kalıntı sonunda sur'a ulaşabildi. sonuç olarak, almanların üçüncü haçlı seferi'ne katkısı asgari düzeyde kaldı. imparatorun yaklaşan gelişine karşı temkinli olan selahaddin ve müslümanlar için frederick'in ölümü tanrı'nın bir eylemi gibi görünüyordu.

    bu arada sur başpiskoposu josius, fransa kralı philip ıı (philip augustus) ve ingiltere kralı henry ıı'yi üçüncü haçlı seferi'ne katılmaya ikna etti.

    1189'da henry'nin ölümü üzerine babasının yerine tahta geçen henry'nin oğlu richard ı (aslan yürekli richard) davayı üstlendi. ancak ingiliz angevin krallarının fransa'da sahip oldukları geniş tımarlar ve philip'in normandiya'yı yeniden ele geçirme arzusu, ingiliz ve fransız hükümdarlar arasında gerginliğe neden oluyor ve ortak bir girişim için sorun teşkil ediyordu.

    bu nedenle, hittin savaşı'ndan üç yıl sonra, 4 temmuz 1190'a kadar iki kral ayrı ayrı gitmek konusunda birbirlerine güvenmeyerek vézelay'de buluştu ve ordularıyla yola çıkmaya hazırlandı.

    richard ve henry'nin kişilikleri oldukça farklıydı. ingiliz kralı babasına karşı çıkmış ve kardeşlerine güvenmemişti. büyük bir cömertlik yeteneğine sahip olsa da, yoluna çıkanlara karşı sık sık şiddete başvuruyordu.

    yönetim konusunda hiçbir yeteneği olmayan dahi bir savaşçı olan richard, dönemin romantik savaş anlayışının ve aristokratik saray aşkı kavramının kişileşmiş hali olan şövalye ruhlu bir haçlıydı. bir yandan soylu müslüman hasımlarını törenle onurlandırırken, diğer yandan düşük doğumlu esirlere acımasız bir vahşetle davranabiliyordu.

    richard'ın aksine, on yıldır fransa'yı yöneten philip ıı, vicdansız ama usta bir politikacıydı. kendisi bir savaşçı olmasa da, philip yine de kuşatmaları planlama ve kuşatma araçları tasarlama konusunda yetenekliydi. bununla birlikte, gerçek çıkarları kendi topraklarını genişletmekte yatan isteksiz bir haçlıydı.

    fırtınalı bir yolculuktan sonra richard kıbrıs'a vardı. adada gemi kazasına uğrayan kız kardeşi joan ve nişanlısı navarre'lı berengaria, isyankâr bizans hükümdarı ısaac comnenus tarafından alıkonuluyordu. richard'ın kuvvetlerinin gücünü küçümseyen ishak, ingiliz kralına saldırdı.

    richard durumu tersine çevirerek ishak'ı yenilgiye uğrattı ve esir aldı. dahası, haçlı seferleri tarihindeki en önemli olaylardan biri olduğunu kanıtlayacak şekilde, richard üçüncü haçlı seferi boyunca hayati bir ikmal kaynağı haline gelen ve sonraki dört yüzyıl boyunca doğrudan latin yönetimi altında kalan kıbrıs'ı fethetmeye devam etti. haçlı devletlerinin çöküşünden sonra bile kıbrıs, doğu'da bir hıristiyan ileri karakolu olarak kaldı.

    kıbrıs'tan ayrıldıktan sonra akka'ya doğru yola çıkan richard, 8 haziran'da şehre varır ve kuşatmaya yeni bir soluk getirir. yaklaşık bir ay sonra, selahaddin'in yeğeninin takviye ve kurtarma için şehre girmeyi başaramamasının ardından, akka garnizonu kuşatma araçlarının sürekli surlarına vurmasına yenik düştü ve selahaddin'in emirlerini ihlal ederek teslim oldu.

    selahaddin bu gelişme karşısında şaşkına dönmüş olsa da teslimiyeti onayladı. müslüman lider haçlılara 200.000 dinar ödemeyi, 1.000'den fazla adamdan oluşan tüm hıristiyan esirleri serbest bırakmayı ve müslüman garnizonunun hayatına karşılık gerçek haç'ı iade etmeyi kabul etti.

    akka'yı ele geçiren haçlılar arasında şehrin bazı bölümlerinin paylaşımı konusunda anlaşmazlıklar ortaya çıktı. özellikle richard, avusturyalı leopold'u gücendirdi.

    daha da önemlisi philip'in haçlı seferi'ni terk etme kararıydı. haçlı yeminini yerine getirdiğini ve sağlığının kötü olduğunu düşünerek, fransız kralının daha önce bunu yapmayacağına dair verdiği söze rağmen richard'ın tımarlarını taciz etmeye hazır bir şekilde ağustos ayında fransa'ya doğru yola çıktı. haçlı seferi'ne çıkmak için büyük masraflar yapan ve savaş alanında başarılı olan richard, philip'in yokluğuna içerleyen ingiliz ve fransız birliklerinin kontrolünde kalmayı tercih etti.

    selahaddin müslüman garnizonun fidyesinin ilk dilimini ödemekte gecikince, öfkelenen richard garnizonun 2.700 üyesinin şehir dışına çıkarılmasını ve selahaddin ve ordusu seyrederken idam edilmelerini emretti. selahaddin, hıristiyan rehinelerin çoğunu katlederek karşılık verdi ve kuşatmayı sona erdiren anlaşma buharlaştı.

    selahaddin'in kuvvetleri ile üçüncü haçlı seferi'nin kuvvetleri arasında meydana gelen tek tam teşekküllü savaş 7 eylül 1191'de arsûf'ta gerçekleşti. o gün richard'ın askeri yetenekleri karşılaşmayı domine etmesiyle kendini gösterdi. selahaddin ağır kayıplar vererek geri çekilmek zorunda kalırken, richard'ın ordusunun kayıpları çok hafifti.

    bundan sonra selahaddin, ingiliz kralıyla bir daha açık savaşa girmemeyi tercih etti. richard kısa süre sonra yafa'yı geri aldı ve orada bir harekât üssü kurduktan sonra sahilde hristiyan kontrolünü yeniden tesis etmek için harekete geçti. güneyde ascalon'u (şimdi aşkelon, israil) yeniden tahkim etti. richard kudüs'e iki kez ilerlemiş olsa da, her ikisinde de hedefine yaklaştıktan sonra geri çekilmek zorunda kalmış, iç bölgeleri kontrol edemediği için kutsal şehri uzun süre elinde tutamayacağını anlamıştır.

    richard'ın şehri kuşatmama kararı taktiksel açıdan doğruydu, ancak askerleri arasında popüler olmaması, kralın haçlı seferi'nin selahaddin'in mısır'daki güç üssüne saldırması önerisini haçlıların çoğunun şiddetle reddetmesiyle önemli sonuçlar doğuracaktı.

    fransa'da philip, eve dönmesi için acil talepler alan ingiliz kralının topraklarına saldırıyordu. bu arada richard, karşılıklı saygı duyduğu anlaşılan selahaddin ile sürekli iletişim halindeydi.

    potansiyel evlilik ittifakları da dahil olmak üzere çeşitli barış şartları önerildi. nihayetinde, 2 eylül 1192'de richard ve selahaddin üç yıllık bir barış anlaşması imzaladılar. anlaşmanın şartlarına göre, yafa'dan kuzeye doğru olan sahil hıristiyanların elinde kaldı; ancak ascalon, haçlıların büyük bir özenle inşa ettiği tahkimatlar onlar tarafından yıkıldıktan sonra selahaddin'in kontrolüne geçti. daha da önemlisi, hacıların kutsal yerlere serbestçe girmelerine izin verildi.

    9 ekim'de richard levant'tan ayrıldı, ancak gitmeden önce guy'ın kudüs krallığından azledilmesi ve conrad'ın onun halefi olarak kabul edilmesi yönündeki baronluk talebini kabul etti.

    conrad tahta çıktıktan kısa bir süre sonra, şii islam'ın bir hareketi olan nizari ismaliliye üyeleri tarafından öldürüldü. isabella daha sonra kudüs kralı olan champagne'lı henry ile evlenmeye ikna edildi. guy kıbrıs valiliğine atandı.

    üçüncü haçlı seferi ana hedefi olan kudüs'ü geri alma konusunda başarısız olsa da, selahaddin'in ?a??in'deki zaferinden sonra elde ettiği kazanımların çoğunu ortadan kaldırması başta olmak üzere, sayısız başka açıdan çok başarılı olmuştu. dahası, sahili yeniden ele geçiren richard, parçalanmış kudüs krallığı'na bir yüzyıl daha yaşama şansı verdi.

    (bkz: hıttin savaşı/@justin mcleod)
    (bkz: selahaddin eyyubi/@justin mcleod)

    derlenen kaynaklar yazı içinde linklenmiştir.
hesabın var mı? giriş yap