shader

• jaluzi'nin ingilizcesi..
• 3d render yazilimlarinda olusturulan geometrinin isik, kamera ve ortam ile tum gorsel etkilesimini tanimlayan ve sonuctaki seklini belirleyen ozelliklerin, kullanilan render engine'in anlayacagi sekilde anlatimin genel ismi. icerigi en basitinden rengini; en giriftinden de yuzey normalinin uzerindeki doku, diger geometrilere yakinligi, isik kaynaklari ve kameraya bakis acisina gore uzerindeki tuylerin acisinin belirlenmesi olabilir.
  kimi zaman shader network olarak da adlandirilir.
• golgeci, golge yapan anlamina gelen ingilizce kelime..
• programlanabilir gpularin ortaya cikmasindan sonra hayatimiza girmis bir terim (daha once silicon graphics'e ait muadilleri vardi). shaderlar, vertex'lere ya da pixellere hukmetmek uzere yazilan kucuk program parcalaridir
  
  cok genel olarak, geometrik yapilar cpu'dan graphics pipeline denen bir yerlere gonderilir, burada oncelikle vertex shaderlar sayesinde vertexlerin (ornegin ucgenin uc kosesi uc vertextir) transformasyonlari, texture koordinatlari gibi seylerle oynanabilir. ardindan pixel shader gelir, bu da ekrana cizilen her bir noktanin ozelliklerini degistirme sansi verir bize. dogasi geregi pixel shader cok daha yogun bir is yapmaktadir, bu yuzden per-pixel diye tabir edilen isler genelde iyi bir ekran karti gerektirir.
• gpu üzerinde çalışan genelde c/c++ benzeri bir high-level dil ile yazılan kısa program.
• directx için hlsl opengl için glsl^* ile yazılabilir. kasılıp assembly ile de yazılabilir tabi, sonuçta shader dediğimiz şey zilyon kere çalışacağı için performanslı olması gerekir
  
  peki shader nedir derseniz, shader gpu için yazılan programcıklardır. mesela siz grafik kütüphanenizin verdiği standart ışık desteğini kullanabilirsiniz veya kendi pixel ve vertex shaderınızı yazıp bu işlemi direk shader üzerinden de yapabilirsiniz. faydası şudur ki shader ile yapacaklarınız neredeyse limitsizdir^* fakat kütüphanenizin verdiği standart fonksiyonlarda bir çok konuda eliniz kolunuz bağlıdır
• http://pixelshaders.com/
• bir bakıma genelde 3d ve kısmi olarak da 2d grafiklerde ve animasyonlarda gördüğümüz her şey olarak tanımlanabilir.
• programlanabilmesinin dezavantajı ise programlanan shader kodlarının her ekran kartı için ayrı olarak derlenmesi gerekmektedir. önceden programlanan shader kodu yükleme ekranında belleğe gönderilir. bellekteki kod yazılım tarafından çağırıldığında derlenir. bu işlemleri genellikle işlemci yürütür.
• programcılar için kara büyü diye geçer.
  screen space shader ile bütün ekrana uygularken , isterseniz modele veya sprite'a ayrı ayrı shader koyabilirsiniz.
  
  vertexleri veya texture'ın rgba değerlerini binbir çeşit kombinasyonla, sinüs kosinüs fonksiyonlarıyla oynayarak dümdüz bir plane'i bile dalgalı bir denize dönüştürebilirsiniz.