novodeviçiy mezarlığı

• 3 haziran 1963'te dünyadan göçmüş olan büyük şair nazım hikmet ran'ın mezarının bulunduğu moskova mezarlığı.
• giri$i parali olan mezarlik. gorbacov'un muteveffa e$i rayza gorbacov da burada yatar.
• duyduğumuz kadarıyla, içinde pek çok "tanış" bulunan müzemezar.
• moskova'nin pere lachaise'i konumundaki unluler mezarligi. sehir merkezinin guneybatisinda moskova nehri kiyisindaki bir gölet kenarinda yer alir. esasen novodeviciy manastiri'na dahildir. icinde nazim hikmet ran'in ve esi vera tulyakova'nin yani sira anton çehov'dan nikolay gogol'e mayakovsky'den sergei eisenstein'e rus tarihinin bircok unlu ismi burada yatmaktadir. komunist parti'nin aykiri genel sekreteri nikita kruscev de kremlin'in duvar dibine gomulmeye layik gorulmeyip buraya defnedilmistir, hem de kavgali oldugu heykeltras ernst neizvestny'nin yaptigi mezar tasiyla !
  
  mezar taslari gercekten gorulmeye degerdir : en sevdigi kopegiyle birlikte heykeli yapilan komedyenlerden, dansederken heykeli yapilan balerinalara kadar. metro istasyonlarini saray yavrusu gibi yapan ruslarin mezarliklari da nasil acik hava heykel muzesi haline getirdiklerini gorur hayret edersiniz.
  
  mezara giris parayladir, zaten turist gruplari da pek eksik olmaz. bilet kesen gorevli babuskalar icerde fotograf cekmenize pek karismazlar ama "bilmemkimin mezarini bulamadim ben, bi zahmet gosterir misiniz" diye sorunca da umursamazlar. bilet gisesini gecince ilerde soldadir nazim'in mezari, abidin dino'nun eseri mezar tasiyla birlikte. bir de cinar dikilidir basinda, basucunda vera yatmaktadir. yeni birakildigi belli taze cicekler gorur sevinirsiniz.
  
  sonra bir rus arkadasiniz size fisildar: bu mezarligin simdi rusya'daki en pahali gayri menkul olmak disinda pek bir ozelligi kalmamistir. yeltsin donemi ozellestirme furyasinin yarattigi nouveau-riche'lerin^** birkacyuz bin dolar karsiligi burada bir mezar yeri satin alip gogol ile cehov arasinda ebediyen uyumalari gayet mumkundur. rahmetli dedesinin istiklal madalyalarini votka parasi icin harac mezat satan haylaz bir oglana benzetirsiniz rusya'yi ister istemez.
• tc moskova buyukelciligi'nden yuruyerek 12 dakika, arabayla 2 dakika 16 saniye uzakliktaki mezarlik.
• daha dün gidip gezdiğim ve pek güzel olan mezarlık,manastır ve gölet kompleksi.. insanda hiç kasvet bırakmıyor o kadar güzel bir yerde ki.. nazım'ın mezarını ise bulamadık hayvanlıktan sanırım sorunca gösteren de çıkmadı. buraya en yakın metro istasyonu sportivnaya'dır. yürüyerek manastıra ulaşabilirsiniz.
• girisinden su anda para alinmayan acik hava heykel muzesi. giristeki kulubede 50 rubleye (yaklasik 2$) mezarligin krokisi alinabilir. bu krokide aralarinda nazim hikmet'in de oldugu mezarligin en unlu 10-15 sakininin yerleri belirtilmektedir. burada 27,000'den fazla kisinin yattigi dusunulurse nazim hikmet'imizin rusya'da gordugu saygi daha iyi anlasilabilir. 1898'de manastirin bahcesi mezarlara yetmeyince acilmistir. burada yatan unlulerden bazilari:
  
  ilya ehrenburg
  sergei eisenstein
  vyacheslav mikhaylovic molotov
  sergei prokofiev
  konstantin sergeyevic alekseyev stanislavski
  andrei nikolaievich tupolev
• dun nazim hikmet'in 46. olum yildonumunu anma vesilesiyle yolumuz dustu, gelmisken bir gezelim dedik. olaganustu guzellikte heykellerin icinde kaybolageldigimiz, "aa suna bak oha cok sahane!" diye dolanageldigimiz dakikalarin birinde, yuksek rutbeli bir asker oldugu devasa heykelinden belli olan bir sahsin mezarina denk geldik. heykeltrasin resmettigi uzere son derece tonton bir amca oldugu asikar olan bu beyefendinin uniformasinin ustunde sen de 50 ben diyim 100 tane madalya var. dedik herhal ikinci dunya savasi kahramanlarindan biri olsa gerek ama gel gor amcanin dogum tarihi 1950. olum tarihi 2005. amca ww ii yi gormemis, 55 yasinda hakkin rahmetine kavusmus. sen ne ara bu kadar madalya yaptin be beyamca diye kafayi yedik durduk. hani bu denli bir askeri basari gosterecegi ne olabilir diye kafa patlatirken sevgili kmc "afgan savasi olmasin?" dedi lakin sovyetlerin ziyadesiyle rezil oldugu afgan macerasindan bu kadar madalya cikarmak torpille bile mumkun olamaz kaanatine varip bir cozum getiremedik. velhasil moskovanin en enteresan mekanlarindan biri novodeviciynin en muammali figurunu buldugumuzu varsayiyor, mezarlik devriyeme son surat devam edecegimi de ekliyorum.
• geçen hafta, moskova metrosunu iyi bilen bir rus arkadaşımı peşime takıp gittiğim yerdir. çünkü orda benim için korkunç önemli olan bir adam yatmaktadır. mezarlıkdan içeri girer girmez koşa koşa haritayı buldum. hava -15 dereceydi. nazımın rusça yazan adını buldum. sonra koridorunu hem mezarlığın kapanmasına çok az vakit kaldığı için hem de heyecandan ve buzlanmş yerlerde kaymamaya çalışarak hızlı adımlarla mezarı ararken, karşıma dikiliverdi, kendi el yazısı ile "nazım" yazısı.
  uzun zamandır böyle duygulandığımı hatırlamıyorum. tüylerim diken diken oldu.
  
  nazım dışında zaten çok büyük ve "elit" olan bu mezarlıkta, boris yeltsin, gogol, çehov gibi çok meşhur insanların da mezarları var ve bir açık hava müzesi.. her mezar birer sanat eseri.
  
  ama akşamın erken çöktüğü moskova kışında, bir de manastırın çanları çalmaya başlayınca çok fena oluyor, gündüzden gidiniz.
  
  internette bu bilgi pek yok, o yüzden yolu moskova ya yolu düşenler kolay bulabilsinler diye tarif etmek isterim.
  
  metroda kırmızı hatta bineceksiniz, 1. çemberin biraz dışında kalan "sportivnaya" istasyonunda ineceksiniz. indikten sonra hemen karşınızda oriflame binasını göreceksiniz, sağa dönün, yaklaşık 50m sonra, yolun karşısına geçecek ve bir parkın içinden geçerek ilerleyeceksiniz. sonra karşınıza çıkıverecek.
  
  edit: rusça bilmiyorsanız, harfları öğrenmekte fayda var, mazallah kayboluverisiniz, hiç bir yerde latin harfleri ile bir tabela bulamıyorsunuz.
• gogol, bulgakov, çehov, yeltsin ve nazım hikmet gibi ünlülerin yattığı mezarlık. sadece mezarlık demek biraz hafif kalıyor aslında. ünlü isimlerin mezarlarına heykeller yapan heykeltraşlar da en az onlar kadar ünlü. o nedenle sadece mezarlık değil, bir nevi açık hava müzesi geziyor insan burada.
  
  biraz fotoğraf çektim sonra biraz da yazdım hakkında...
  
  http://hasanaliunal.com/?p=612