la belle epoque

• 1. cihan harbi oncesi ve 20. yuzyilin en bashina verilen isim. aslinda bu "la belle epoque" ( guzel donem) kavrami iyicene bir derinlemesine tartishilmadigi ichin birchok kavramin karishtigi en azindan turkiye ichin gecherlidir (bu da sanirim osmanli nin son donemi ve ittihatchilarin demir yumrukla idaresini temsil ettigi ichin bize pek birshey ifade etmez). aslinda bu donem o kadar guzel bir shey olmasa da 1. cihan harbi oyle bir yikim olmushtur ki (kita avrupasi ichin ozellikle) savashin oncesi "yav ne guzel gunlerdi yav" dedirtmishtir.
  
  hershey bir yana 2. cihan harbini hazirlayan chok onemli bir olgudur: gerchekte olmayan bir toplumsal hafizayi harekete gechirmishtir. savash sonrasi ishsiz ashsiz kalan alman alt orta sinifi (petit bourgeoisie) bu olmayan guzel gunleri geri getirir umidiyle merkez saga ordan da en uch saga kaymishtir. hata hemen savashin ertesinde "stahl helm" (chelik migfer) savash gazileri klupleri kurulmush ve eski gunler yadedilmeye bashlanmish. burdan acaba turkiye'ye ne chikar derseniz o olmayan eski guzel gunleri dushunup hayiflanan miskin halka bakin.
• 1880'lerde fransa'da yaşanan, güzelliğin, kadın figürlerinin, kadın güzelliğininin öne çıkarılmasından dolayı bu ismi alan dönem.
  (bkz: art nouveau)
• modernizmin, özgürlükçülüğün, sanatın, deneyselciliğin doruk yaptığı ve bir daha ancak bir ölçüde benzerinin 60'lı yıllarda yaşanabildiği asrı saadet
• http://edwardianpromenade.com/ adresindeki blog bu dönemi konu alıyor. gerçi işi biraz genişletip viktorya dönemine dair belgeleri, fotoğrafları, hikayeleri de eklemiş yazarı ama olsun, herbişey var.
• en yuzeysel anlatimiyla sanayi devrimiyle beraber dunya capinda yayilan bir bolluk ve savassizlik donemini ifade eder diyebiliriz. o aralar devletler arasi tum dengelerin oturdugu ve bu sorunsuzluk ortaminin sonsuza dogru uzayabilecegi yanilgisina siklikla dusulmus, tabii bu arada sisip durmakta olan ekonomik balonlar gozardi edilmistir. sisen balonlar dunya savaslariyla patlamis, boylece lale devri'ni andiran bu donem de kapanmistir.
  
  dunyanin bugunku haline bakip belle epoque'un tekrar ettigini soyleyenler vardir. asya'daki akil almaz nufus artisi, kuresel isinma ve iklimdeki radikal degisiklikler gibi pek cok konu gormezden gelindikce buyuyerek yillar gecip gitmektedir.
• (bkz: edwardian)
  (bkz: gilded age)
• (bkz: beautiful era)
• 1871-1914 yılları arasında, avrupa'da savaşın olmadığı, sanatın gelişip dallarına ayrıldığı bir dönemdir. fransa'da yaşanan bir dönem olarak geçmesine rağmen, esasen tüm avrupa'yı kapsayan bir dönemdir denebilir. art nouveau akımının etkileri görülmüştür ve bununla birlikte bu yıllar arasında sanata çok daha fazla yatırım yapılmıştır. örneğin 1889 yılında paris'teki ticaret fuarının girişi için eiffel kulesi yapılmıştır. moda gelişmiştir, tekstilde fabrikasyon üretime geçilmiştir; ancak o dönemin fransa'sı içinde bulunan burjuva sınıfına mensup kişiler, fabrika üretimi kıyafetler giymektense, terzilerde kendilerine özel kıyafet diktirmeyi tercih etmişler ve bu sayede modada haute couture ekolü oluşmuştur. ayrıca bu dönemde peugeot, otomobil üretmeye başlamıştır ve michelinfirması kurulup bisiklet lastiği üretmeye başlamıştır. böyle güzel şeyler anlattık sanattı, modaydı, teknolojiydi; ama sonu kötü olmuştur bu dönemin o da ayrı bir konu tabi...
  
  edit:imla
• la belle epoque o zamanlarki adıyla fin du siécle(yoksa fin du monde mu desek) yada l'age d'or 19.yy'nin son 20 yılından 1.dünya savaşına kadar süren estetik, güzellik, lüksün öne çıktığı muhteşem ötesi dönemdir. pariste başlamıştır ama pariste kalmayıp avrupanın belirli şehirlerine yayılmıştır.
  
  hakkında bilinmesi gereken en önemli şey güzelliğin ön planda olduğu bir dönem olmasıdır. üst sınıf son derece rahat ve lüks bir hayat yaşar. savaşlar ve siyasi karmaşaların durduğu bir dönem olmasından dolayı insan kültürel açıdan çok rahat gelişebilmiş, ideal bir hayat yaşanmıştır. dönemi çok iyi anlatan henri gervexten iki resim: 12
  
  bu dönemde yazılmış olan kitaplarla adeta dönemi yaşarsınız. kitaplarda yine estetik kaygılar, lüks yaşantı vb. konu olmuştur: dorian grayin portresi,cheri,la dame aux camelias. resim ve kitaplarda karşımıza genellikle üst sınıfın yaşamı çıkar. ve de kibar fahişeler birçok resmin ve kitabın ana karakterleri olmuşlardır: rolla
  
  modadan hiç bahsetmiyorum bile, gözlerim yaşarıyor. resimlerle kısa bir özet geçersek:
  1 2 3 4 5 6
  tabii herşeyin bir bedeli var ama ödemeye değer.
  
  müzikte bile bence çok parlak bir dönem. erik satie,debussy, igor stravinski(tam değil ama) gibi birçok modern ve parlak müzisyenin yetiştiği bir dönem.
  
  kısacası yaşadığım dönemi reddetmemin başlıca sebebidir.(biraz öncesine dönüp paul verlaine'le falan tanışsamda ses çıkarmam o ayrı)
• fransa menşeili bir "hikaye"dir. ekonomik kalkınmanın ve refahın görece arttığı, çatışmaların ve büyük çaplı savaşların olmadığı bu dönem; 30 yıl sürecek (1914-1944), sonu nükleer kilitlenmeye varan (ki bu kilitlenme olmasa bu sürenin 30 yılla sınırlı kalmayacağı aşikardır) bir savaşlar silsilesiyle taçlanmıştır.
  
  her hikaye gibi bu "güzellik" bir kurgudur. ve sadece dar bir kesime "güzel" gelen bir kurgudur. "güzel zamanlar" saray çevrelerinde fink atan, eski aristokrat yeni burjuva kesimler için elbette "güzel"dir. fakat bu güzelliğin maliyeti hem bu dönemde hem de bu dönemden sonra yaşayan insanlara misliyle ödetilmiştir.
  
  20.yüzyılda bu hikayenin yerini "amerikan rüyası" almıştır. bu "rüya"nın da nasıl bir rüya olduğu sanırım herkesin malumudur.