avrupalı

• (bkz: european)
• (bkz: mexicali)
• bir de cogunlukla avrupali olmayip da gorunuste avrupali olma durumu vardir ki biz buna kisaca avrupai diyoruz.
  (bkz: saclarim sari gozlerim mavi guzelligim avrupai)
• avrupa anayasisi'nin hazirlayicilarindan ve alman sosyal demokrat partisi (spd)'nin parlementerlerinden hukuk profesörü jürgen meyer demis ki; "umuyorum ki; biri kendisine avrupali'nin ne demek oldugu soruldugunda sadece cüzdanini cikarip avro'yu yukari kaldirmaz onun yerine temel hak ve özgürlükler kitapcigini cikartir ve yukari kaldirir. bu kitapcik göstermedir ki avrupa birligi sadece bir ekonomik topluluk degil bir degerler toplulugudur."
• üc maymunu oynayan milletlerin topuna birden verilen sifat.
• avrupa ne kadar uygarlığın beşiği olduysa, o kadar da insanlığın en büyük suçlarını yaşatmıştır. medeniyet denen şeyi çok ciddi çatışmalar sonucu varılan uzlaşmalarla sağlamışlardır. onlara hayran olmak da küfretmek de çok kolaydır. insan haklarını benimsemek de, ırkçılıklarını yargılamak da yapılabilir tercihlerdir. ama avrupalı kimliği doğuyla (yada güneyle) sürekli çatışa çatışa, ondan oluşturduğu sentezlerle, yarattığı düşünce emeği birikimiyle elimizdeki tek mantıklı kimlik olmuştur. eleştirilerini vererek sahiplenilmesi gerekli bir kaçınılmazlıktır, gelecekte belki de yaşanabilecek iyi hayat için tek olası zemindir.
• ici avrupa birligi vatandasligi ile doldurulmaya calisilan kavram. avrupa cografyasina söyle bir bakinca kimin avrupali oldugunu, kimin daha az kimin daha cok avrupali oldugunu anlamakta zorluk cekiyoruz, biz avrupali olmayanlar. avrupalilik eger bir kimlik unsuru olarak ön plana cikiyorsa onu kosullayan kriterler de olmali. ab'nin temeline bakildiginda bu kriterlerin daha cok demokrasi, insan haklarinin sayginligi, özgürlüklerin korunmasi ve garanti altina alinmasi gibi insani degerlere dayandigi görülüyor. yani ; bu degerleri paylasan kisi avrupalidir, bu degerlerin korunmasi icin cabalayan devlet avrupalidir. öyle midir peki? bir yunanli ile bir ingiliz bahsi gecen degerlere ayni ölcüde bagli midirlar? yahut bir italyan ile bir avusturyali? kisiler bazinda bakinca avrupalilik tek ve sabit bir kavram olmayip, degisken, cokkültürlü, dinamik bir yapiya bürünüyor. zaten birligin amacladigi da bu, öyle bir avrupalilik kavrami yerlesmeli ki zihinlere, tüm üye ülke vatandaslarini kapsasin. maastricht antlasmasi ile ortaya cikan avrupa birligi vatandasligi da iste tam böyle bir ihtiyaci görüyor. bize gelince; bu soruyu cok sorar oldum, biz ne kadar avrupaliyiz, türkler? bugün avrupali bir gencle ayni masaya oturdugumda, en demokratlari en hosgörülüleriyle bile olsa, "öteki" oldugumu sezinliyorum. kalin cizgilerle sinirlari cizmeme ragmen. türkiye islam ülkesi degildir, türkiye laik bir devlet rejimine sahiptir, türkiye'deki islam diger islam ülkeleri ile karsilastirilamaz. geldik simdi baska bir noktaya, islam avrupali olmaya engel midir? degildir deyip, kisisel görüsümü ekleyerek bu kismi kapatiyorum, nitekim derin mi derin bir konu. sosyal boyutuyla incelersek, italyanlar kadar akdenizli, yunanlilar kadar sicakkanli bir millet olan bizler avrupali miyiz? peki biz bahsi gecen degerlere, kriter olarak sunulan degerlere ne ölcüde bagliyiz? dananin kuyrugu burada kopuyor iste... tüm cabalara, tüm avrupalilasma, batililasma, cagdaslasma serüvenine ragmen hala demokrasi, ifade özgürlügü, insan haklari gibi bir hukuk devletinin temel almasi gereken degerlere hem vatandas hem de devlet olarak sahip cikmiyoruz. demek ki henüz avrupali degiliz. avrupalilasma yolunda atilan adimlar türkiye'yi muhakkak ki ileri noktalara tasidi, ancak esigi atlatamadi. avrupali olmak zorunda miyiz, hele ki ortada acikca fark edilen bir kan uyusmazligi varken. bence, olmak zorundayiz. cocuklarimiz özgürce büyüsünler, özgürce egitilsinler, özgürce düsünsünler, özgürce yasasinlar diye. bence degismek zorundayiz.
• avrupa birligi vatandasi.
  
  genel bir karakter yaratabilecek kadar uzun sureli birlikte olamamis bu avrupa birligi ulkeleri vatandaslari herseyden once fasisttir. kime karsi oldugu muhim degil. fransizlar almalari, almanlar ingilizleri, ingilizler hickimseyi, belcikalilar hollandalilari, hepsi birden turkleri sevmezler. bunun sebeplerinden birisi bunlarin yaslilarinin olmemesidir. birikmis bir yasli populasyonu, cok degil 50 sene oncesinin anilarini yasatmakta, colugunu cocugunu bu felsefelerle buyutmekte bu da kazana biraz daha su eklemektedir.
  
  ikinci nokta bu adamlarin cok rahat tarafli hakem konumuna gecebilmeleridir. bosuna dememis robert the bruce "history is written by those who've hanged heroes" diye. bunu avrupalilarin bizzat gerceklestirdigi (bkz: cezayir) veya yani basinda olsa da seyirci kaldigi (bkz: bosna) katliamlarda gormek mumkundur. avrupaya calismak, okumak veya is gezisi icin gitmis turklere, oradaki muhataplarinin kendilerine yaklasimlari sorulacak olsa bin ah isitilecegi asikardir.
• irfan tözüm'ün oğlunun adını taşıyan "muhteşem film"in 2007 prodüksiyonu sinema filminin de adıdır. haziran ayında çekimleri başlayacak olan bu absürd komedi, 12 ekim 2007 tarihinde vizyona girecek. yapımcılığını muhteşem tözüm'ün, yönetmenliğini ulaş ak'ın ve görüntü yönetmenliğini aytekin çakmakçı'nın üstlendiği filmde başlıca rollerde: cem davran, yasemin kozanoğlu ve sema öztürk'ün yanı sıra, aydemir akbaş, murat soydan, kuzey vargın gibi türk sinemasının önemli isimleri de yer almakta..
• aydemir akbas in da avrupali yi oynayan cem davran in babasi rolunde oynadigi film.